NVvH Chirurgendagen 2020

ABSTRACT
Categorie: Colorectaal: maligne

Tumor-immunologie en het histopathologische groeipatroon van colorectale levermetastasen: een biologische verklaring voor het verschil in overleving?

D.J. Höppener1, P.M.H. Nierop1, 2, J. Hof3, K. Sideras4, G. Zhou4, L. Visser5, A.S.H. Gouw5, K.P. de Jong3, D. Sprengers4, J. Kwekkeboom4, P.B. Vermeulen6, D.J. Grünhagen1, C. Verhoef1
1Erasmus MC Kanker Instituut, Rotterdam, Oncologische en Gastrointestinale Chirurgie
2Ikazia Ziekenhuis, ROTTERDAM, Chirurgie
3Universitair Medisch Centrum Groningen, GRONINGEN, HPB en Transplantatiechirurgie
4Erasmus MC - Lokatie Rotterdam, ROTTERDAM, MDL
5Universitair Medisch Centrum Groningen, GRONINGEN, Pathologie
6GZA Ziekenhuizen Antwerpen, Antwerpen, Translational Cancer Research Unit

Introductie

De vijf-jaars overleving na resectie van colorectale levermetastasen is twee keer zo hoog in patiënten met een desmoplastisch groeipatroon ten opzichte van patiënten met een niet-desmoplastisch groeipatroon. Een biologische verklaring hiervoor ontbreekt momenteel nog. Daarom onderzocht deze studie of een verschil in tumor-immunologie dit grote onderscheid in prognose kan verklaren.

Methode

Om de tumor-immunologie van de twee groeipatronen te vergelijken werden T-lymfocyten gekwalificeerd en gekwantificeerd in drie onafhankelijke cohorten van chemo-naïeve patiënten chirurgisch behandeld voor colorectale levermetastasen. In het eerste cohort is de intra- en peritumorale expressie van verschillende T-celtypen bepaald met immunohistochemie. In het tweede cohort zijn intra- en peritumorale T-cellen geteld met immunohistochemie en digitale beeldanalyse, en in het derde cohort is het relatieve aandeel van de verschillende T-celtypen bepaald met flow-cytometrie van vers tumorweefsel.

Resultaten

In totaal zijn er 117 patiënten geïncludeerd in het eerste, 34 patiënten in het tweede, en 79 patiënten in het derde cohort. Het desmoplastische groeipatroon werd gezien in respectievelijk 26%, 29% en 15% van de patiënten. In cohort een en twee werd een toename van intra- en peritumorale CD8+ cytotoxische T-lymfocyten geobserveerd in patiënten met een desmoplastisch groeipatroon, waarbij in het eerste cohort ook sprake was van een verhoogd CD8+/CD4+ T-lymfocyten ratio. Deze resultaten werden bevestigd in het derde cohort; in vers tumorweefsel van desmoplastische patiënten werd een verhoogd aandeel van CD8+ T-lymfocyten, alsmede een verhoogd CD8+/CD4+ T-lymfoctyten ratio geobserveerd.

Conclusie

De tumor-immunologie van patiënten met een desmoplastisch groeipatroon kenmerkt zich door een verrijkt en met name cytotoxisch immuun infiltraat. Deze bevindingen wijzen op een relatie tussen (tumor-)immunologie en het histopathologische groeipatroon van colorectale levermetastasen en geven zo een mogelijke biologische verklaring voor de superieure overleving van patiënten met desmoplastische levermetastasen.

 

Kwantificatie van CD8+ T-lymfocyten in drie verschillende cohorten; (A) immunohistochemie, (B) immunohistochemie en digitale beeldanalyse, (C) flow-cytometrie. dHGP: desmoplastisch groeipatroon, non-dHGP: niet-desmoplastisch groeipatroon.